Un cuento para compartir

Samodzielna instalacja anteny satelitarnej cyfra.tv nie musi być skomplikowana, o ile dysponujemy odrobiną czasu, odpowiednimi narzędziami oraz elementarną wiedzą na temat ustawienia czaszy. Sprzęt potrzebny do realizacji takiego przedsięwzięcia można nabyć w marketach Castorama czy Leroy Merlin. W ich asortymencie natrafimy na uchwyty ścienne, różnego rodzaju wsporniki, kątowniki, kable koncentryczne, złączki F czy wreszcie masę akcesoriów do łatwego przymocowania anteny do elewacji lub masztu. W niniejszym poradniku prezentujemy wskazówki dotyczące samodzielnego montażu ANTENY, z naciskiem na zorganizowanie niezbędnych materiałów i uzyskanie optymalnych parametrów sygnału.

Dobór osprzętu i przygotowanie narzędzi

Przed przystąpieniem do prac warto zgromadzić zestaw urządzeń i akcesoriów, które ułatwią wykonanie instalacji. W Castoramie lub Leroy Merlin dostępne są różnorodne rodzaje uchwytów ściennych – od prostych, krótkich modeli w kształcie litery „L” po bardziej rozbudowane, regulowane konstrukcje, umożliwiające dowolne odchylenie czaszy od muru. Jeśli ze względu na ukształtowanie terenu albo warunki architektoniczne potrzebujemy nieco większej swobody montażu, wsporniki masztowe pomogą ustawić talerz nawet nad krawędzią dachu. Istotne jest, aby uchwyt był solidny i wykonany z ocynkowanej stali, co pozwoli uniknąć problemów z korozją w przyszłości.

Równie znaczący okazuje się wybór odpowiedniej średnicy kabla koncentrycznego (najczęściej RG6) oraz jakości jego wykonania. W marketach budowlanych znajdziemy zarówno przewody z miedzianą żyłą, jak i warianty aluminiowane, różniące się ceną i stopniem tłumienia. Dobrze sprawdzają się kable z gęstym oplotem i dodatkową folią ekranującą, co minimalizuje zakłócenia. Warto pamiętać o wysokiej klasy wtykach F (czyli popularnych złączkach nakręcanych lub kompresyjnych). Ich montaż bywa dość prosty: wystarczy odpowiednio przyciąć i ściągnąć izolację na końcach kabla, a następnie przykręcić albo zacisnąć złączkę. W strefach narażonych na częste opady przyda się zastosowanie taśmy samowulkanizującej do uszczelnienia połączeń w pobliżu konwertera.

Narzędzia przydatne w trakcie montażu

Podstawą jest wiertarka udarowa lub młotowiertarka – konieczna do wykonania otworów w ścianie czy w elewacji. Przydatne będą również kołki rozporowe dopasowane do materiału, z którego zbudowany jest budynek (beton, cegła, pustak, bloczki komórkowe itp.). Jeśli chcemy uzyskać stabilne mocowanie, wybierajmy kołki ze śrubą o średnicy co najmniej 10 mm, a w przypadku masywniejszych anten – 12 mm. W tym miejscu opłaca się zajrzeć na dział z akcesoriami montażowymi w Castoramie, gdzie dostępne są m.in. wzmocnione kołki do bloczków, wyposażone w specjalną konstrukcję rozchylającą się pod wpływem wkręcania śruby.

Do precyzyjnego przycinania kabla przyda się niewielki nożyk lub ściągacz izolacji, a do instalacji złączek – klucz płaski bądź szczypce, zależnie od rodzaju wtyku F. Można też rozważyć zakup poziomicy do właściwego ustawienia uchwytu na ścianie, jednakże wystarczy często zwykła poziomica oczkowa zamontowana na wiertarce albo dodatkowa rączka wyposażona w libellę. W marketach Leroy Merlin nierzadko spotkamy specjalistyczne narzędzia wielofunkcyjne, pomagające w przycinaniu, ściąganiu izolacji i zaciskaniu złączek F.

Przymocowanie uchwytu i montaż anteny

Po skompletowaniu materiałów i sprawdzeniu, czy posiadamy odpowiednią czaszę (najczęściej 70-80 cm, choć dla odbioru wielu satelit można wybrać większą), przystępujemy do przytwierdzenia uchwytu w wybranym punkcie budynku. Najkorzystniej jest wybrać miejsce z minimalnym ryzykiem przesłonięcia sygnału przez drzewa, kominy czy inne przeszkody. Warto zwrócić uwagę, by w przyszłości nie doszło do zacienienia sygnału, np. gdy planujemy rozbudowę domu lub posadzenie większych roślin w pobliżu.

Kiedy ustalimy lokalizację, znakujemy otwory ołówkiem i wiercimy w ścianie otwory zgodne z rozmiarem kołków. Następnie osadzamy kołki rozporowe, a potem przymocowujemy uchwyt, dbając o to, by po przykręceniu był maksymalnie wypoziomowany. Kolejny etap polega na przytwierdzeniu samej anteny do ramienia na uchwycie, stosując załączone do zestawu śruby montażowe i sprawdzając, czy ramię konwertera jest prawidłowo zablokowane w gnieździe.

Ustawianie anteny przy pomocy dwóch telefonów

Jednym z najprostszych sposobów na prawidłowe wycelowanie talerza jest zastosowanie pomocy drugiej osoby. W takiej sytuacji wykorzystujemy dwa telefony komórkowe, które umożliwiają utrzymanie kontaktu głosowego w trakcie regulacji. Jedna osoba stoi przy telewizorze, obserwując paski siły i jakości sygnału na ekranie dekodera Polsat Box lub Canal+, natomiast druga dokonuje drobnych korekt położenia anteny, opierając się na komunikatach partnera.

W praktyce wygląda to tak, że osoba przy telewizorze informuje przez telefon o aktualnym stanie wskaźników. Osoba przy antenie cyfra.tv przesuwa czaszę bardzo powoli w płaszczyźnie poziomej (azymut), a gdy sygnał się pojawi, wprowadza minimalne korekty w płaszczyźnie pionowej (elewacja). Wystarczy nawet niewielki ruch, by znacząco zmienić jakość odbioru. Zdarza się, że przesunięcie o ułamek stopnia może podnieść pasek jakości z 40% do 70%.

Kiedy uda się uzyskać stabilny i możliwie wysoki poziom siły oraz jakości, dokręcamy śruby odpowiedzialne za unieruchomienie anteny w danym położeniu. Przy okazji warto zwrócić uwagę na kąt skręcenia konwertera (tzw. skew), ponieważ nieprawidłowe nachylenie głowicy może obniżyć jakość odbioru, zwłaszcza w warunkach wietrznej pogody lub przy słabym sygnale satelitarnym.

Podłączenie przewodu i montaż złączek

Niezwykle istotne jest, aby końcówki kabla koncentrycznego zostały poprawnie zarobione. Proces ten polega na rzetelnym zdjęciu powłoki zewnętrznej oraz folii ekranującej na odpowiednią długość, tak aby odsłonić rdzeń (miedziany lub miedziowany) i jednocześnie nie doprowadzić do zwarcia ekranu z żyłą główną. W marketach Castorama lub Leroy Merlin można znaleźć specjalne obcinaki, które automatycznie przycinają kabel do właściwej długości. Po zsunięciu izolacji delikatnie odsuwamy oplot miedziany lub aluminiowy, tak by nie kontaktował się z rdzeniem.

Kolejny krok to nakręcenie lub zaciśnięcie wtyku F. W przypadku wtyków nakręcanych wystarczy dokładnie wkręcić go na przewód, natomiast przy złączkach kompresyjnych niezbędne jest użycie praski do kompresji. Ta druga metoda zapewnia lepsze zabezpieczenie przed wilgocią i pewniejsze trzymanie złączki na kablu. Dodatkowo można zastosować taśmę samowulkanizującą lub inny środek uszczelniający, zwłaszcza przy konwerterze narażonym na wodę deszczową i śnieg.

Konfiguracja w dekoderze Polsat Box lub Canal+

Po poprawnym zamontowaniu anteny, przykręceniu konwertera i doprowadzeniu przewodu do dekodera wystarczy przejść do menu instalacyjnego urządzenia. Zazwyczaj w zakładce „Ustawienia anteny” bądź „Instalacja” znajdziemy wskaźnik sygnału – to właśnie tam osoba stojąca przy ekranie telewizora powinna skierować wzrok w trakcie regulacji anteny. Dekoder będzie raportował siłę oraz jakość sygnału. Zalecane wartości to zazwyczaj od 60-70% wzwyż, choć zależy to od konkretnego modelu, a także wielkości oraz stanu talerza.

Gdy sygnał osiągnie zadowalający poziom, wchodzimy w automatyczne wyszukiwanie kanałów. Urządzenie przeszukuje transpondery satelity, automatycznie pobierając dostępne programy. Jeśli nasz zestaw jest skonfigurowany na Hot Birda, najpopularniejsze polskie stacje powinny zostać odnalezione bez trudu. W przypadku bardziej zaawansowanych konfiguracji (np. odbioru z dwóch satelit przez monoblock), wymagane bywa skonfigurowanie protokołu DiSEqC w menu dekodera.

Praktyczne porady eksploatacyjne

Nawet przy porządnym montażu, w okresie intensywnych wiatrów bądź nawałnic, antena może się minimalnie przestawić. Warto co jakiś czas sprawdzić stan mocowań i ewentualnie dokręcić śruby. Jeśli antena cyfra.tv została zamocowana na dachu lub wysięgniku, weryfikacja jest szczególnie istotna. Nagromadzenie liści czy śniegu na czaszy również może osłabić sygnał, dlatego od czasu do czasu warto zwrócić uwagę, czy powierzchnia nie jest zanieczyszczona. Czyszczenie wodą i delikatnym detergentem bywa wystarczające, lecz należy unikać ostrych szczotek, które mogłyby naruszyć powłokę talerza.

W marketach budowlanych znajdziemy dodatkowo specjalne osłony na konwerter, chroniące go przed zacinającym deszczem czy śniegiem. Taki gadżet może przedłużyć żywotność LNB i zapewnić stabilniejszy odbiór, zwłaszcza zimą. Kolejnym akcesorium, po które chętnie sięgają użytkownicy, są złączki z gumową uszczelką, zwiększające ochronę kabla w okolicach wtyków.

Działanie w pojedynkę przy użyciu telefonu

Choć najłatwiej ustawić antenę we dwójkę, zdarza się, że nie mamy pomocnika. Wtedy możemy zaopatrzyć się w przenośny telewizor lub laptop z kartą telewizyjną, jednak najczęściej wystarcza telefon z aplikacją do mierzenia sygnału satelitarnego (dostępne płatne i bezpłatne programy w sklepach z aplikacjami). Dzięki temu stoimy przy czaszy i na bieżąco obserwujemy parametry sygnału. Drugim rozwiązaniem jest wideorozmowa z samym sobą – wystarczy ustawić telefon przy ekranie TV w domu, by widzieć paski poziomu sygnału i jednocześnie manipulować anteną na zewnątrz.

W ten sposób jesteśmy w stanie dokonać regulacji podobnie, jakby obok telewizora stała inna osoba. Jeśli korzystamy z aplikacji do wykrywania satelit, warto wcześniej wprowadzić dokładną pozycję orbitalną (np. Hot Bird 13°E) oraz zaktualizować dane GPS. Niekiedy programy tego rodzaju pozwalają wizualizować położenie satelity na niebie. Wystarczy skierować telefon w planowany kierunek, a aplikacja wskaże, czy sygnał nie jest przysłonięty i w jaki sposób należy obrócić czaszę.

Przegląd produktów w Castoramie i Leroy Merlin

W marketach tego typu łatwo trafić na uniwersalne uchwyty do anten satelitarnych cyfra.tv, w cenach zaczynających się już od kilkunastu złotych za najprostszy model. Dostępne są też masywniejsze wsporniki, idealne do większych czasz (90-120 cm). Kable koncentryczne można zakupić na metry, co pozwala dopasować długość do potrzeb, a jednocześnie uniknąć zbędnych łączeń. Znajdziemy też kompletne zestawy do samodzielnego montażu, w których skład wchodzą: czasza, konwerter, przewód, uchwyt i złączki F. Taka opcja upraszcza proces zakupów, lecz bywa mniej elastyczna pod kątem konfiguracji.

Jeżeli mieszkamy w regionie o trudnych warunkach atmosferycznych, przydatne okażą się mocniejsze kołki rozporowe o większej średnicy. Leroy Merlin oferuje chociażby kołki chemiczne, którymi można umocnić uchwyt w słabszym podłożu. Castorama sprzedaje kolekcję kołków do betonu komórkowego z szerokim rozchyleniem, dzięki którym antena zyskuje stabilne oparcie nawet w dość kruchym materiale. Wybór konkretnego wariantu montażu zależy od realiów budynku i doświadczenia instalatora.

Rozwiązywanie problemów z odbiorem

Czasami po kilku dniach od montażu zdarza się, że obraz zaczyna pikselować lub sygnał zanika w trakcie opadów deszczu. Przyczyn bywa kilka: minimalne odchylenie anteny po ekspozycji na silny wiatr, luźne połączenie F w pobliżu konwertera albo niewystarczająca średnica czaszy w rejonach o zróżnicowanych warunkach pogodowych. W takich sytuacjach ponowne sprawdzenie ustawienia anteny cyfra.tv, dociągnięcie śrub i zweryfikowanie stanu wtyków jest zazwyczaj wystarczające. W skrajnych wypadkach można zdecydować się na większą antenę lub bardziej precyzyjny miernik sygnału z sygnalizacją dźwiękową.

W miastach nierzadko problemem są zakłócenia spowodowane przez silne nadajniki GSM, więc jeśli w pobliżu zamocowano maszt telefonii komórkowej, warto sprawdzić, czy mamy staranne ekranowanie kabla i czy konwerter ma odpowiednią odporność na takie interferencje. Czasem wystarczy wymiana przewodu na produkt o lepszym współczynniku ekranowania (np. 95 dB) oraz założenie wtyków z dodatkową uszczelką.

Zastosowanie się do powyższych porad umożliwia osiągnięcie satysfakcjonującego efektu nawet osobom, które nie posiadają dużego doświadczenia w dziedzinie instalacji RTV-SAT. Zaopatrzenie się w odpowiednie narzędzia, solidne uchwyty oraz wysokiej jakości przewody w marketach typu Castorama czy Leroy Merlin pozwoli skompletować zestaw wystarczający do uzyskania niezawodnego odbioru. Natomiast skorzystanie z dwóch telefonów bądź aplikacji mobilnych ułatwi proces regulacji, dzięki czemu nawet samodzielna instalacja okaże się możliwa i nie sprawi zbyt wielu trudności.